Vervaet - van der Vaet

Westerschelde als grens

Het gebied, waar de familienaam Vervaet ontstond, sluit thans niet meer direct aan bij de regio waar het begrip vate nog het meest aanwezig is. De plaatsaanduidingen met vate komen nog steeds voor op de Zeeuwse eilanden, het meest in Zuid-Beveland, maar niet meer in Zeeuws-Vlaanderen. Ten zuiden van de Schelde is alleen te Lo-Reninge de naam vate als openbare dorpsvijver bewaard gebleven.
Nochtans gaf de naam vate aanleiding tot een ruim verspreide familienaam in Vlaanderen.

Zuid-Beveland is thans van Zeeuws-Vlaanderen gescheiden door de brede en diepe Westerschelde. Dat was echter niet altijd zo.
In 838 werd het veenriviertje De Honte een kleine zeearm waardoor Zuid-Beveland werd afgescheiden van het latere Zeeuws-Vlaanderen.
Pas bij de stormvloed van 1134 werd de kreek De Honte verbreed tot wat later de Westerschelde zou worden. Terwijl het kerkelijk bestuur over Zeeuws-Vlaanderen uitging van de noordelijke stad Utrecht, kwam het gebied burgerlijk onder Vlaams bestuur in 1012. In dat jaar werd het gebied van wat later de Vier Ambachten (Assenede, Bouchoute, Axel en Hulst) zou worden, door de Duitse koning in leen gegeven aan de graaf van Vlaanderen. De graaf van Vlaanderen was zowel vazal van de Duitse koning als van de Franse koning.
De wereldlijke jurisdictie werd aanvankelijk uitgeoefend door de burggraaf van Gent in naam van de graaf van Vlaanderen.
Voor de familiegeschiedenis Vervaet is dit niet onbelangrijk: de burggraaf van Gent trok zich immers later terug in zijn heerlijkheid Heusden, waar ook de eerste Vervaeten in Binnen-Vlaanderen verschenen.

Het liep echter slecht af met dorpen aan de Westerschelde, waar de eerste Vervaeten voorkwamen. Zoals de dorpen zelf verdwenen ook de vaten in de stormvloeden van de 14de en 15de eeuw.
Bij de heraanleg van die dorpen in latere tijden werd het begrip vate allicht niet meer gehanteerd, want de taal van Zeeuws-Vlaanderen is het Vlaams en dat kende dat begrip niet.
Aan de overkant van de Westerschelde daarentegen, waar Zeeuwse dialecten worden gesproken, bleef het begrip wel gehandhaafd.
uit: Brochure "Vervaet - Van der Vaet, namen met geschiedenis" Bert Vervaet, Zaffelare 2011

In juli 2013 maakte de Famielievereniging Vervaet een uitstap naar Zeeland: op zoek naar de roots.
Op de foto rechts zien we Bert Vervaet aanduiden waar de dorpen Vremdyck (Vreemdijke) en Willemskerke zich voor de stormvloeden bevonden.
Locatie waar de foto werd genomen: Noorddijk aan de Braakmankreek in Hoek.
Op de achtergrond de haven van Terneuzen.

Wie meer wil lezen:
- Geschiedenis van Zeeland (met oude kaarten)
- Visit Zeeland
- Zeeuws-Vlaanderen
- Hoek
- Vreemdijke (Vremdyck)